فن ضدانفجار معادن فلزی برای آن دسته از معادن فلزی زیرزمینی به کار میرود که در آنها گازها و غبار قابل اشتعال وجود دارد و تهویه باید با رعایت استانداردهای ایمنی سختگیرانه انجام شود. اگرچه بسیاری از معادن فلزی نسبت به معادن زغالسنگ خطر کمتری از نظر انفجار گاز دارند، اما در برخی ذخایر، گازهای زیرزمینی، بخارات ناشی از فرآوری مواد و گرد و غبار فلزی میتواند ترکیبی خطرناک ایجاد کند. در چنین شرایطی، استفاده از فن ضدانفجار معادن فلزی برای حفاظت از کارکنان و تجهیزات ضروری است.
این فنها به گونهای طراحی میشوند که علاوه بر تأمین دبی و فشار مورد نیاز برای تهویه، در برابر انفجار داخلی ناشی از خطای الکتریکی یا مکانیکی مقاوم باشند. محفظه، جعبه اتصالات و اجزای الکتریکی، با ساختار ضدانفجار ساخته میشوند تا در صورت بروز جرقه در داخل، شعله و گازهای داغ به محیط اطراف منتقل نشود. این ویژگی به ویژه در مناطق با غلظت بالای گاز یا در نزدیکی تجهیزات برقی دیگر اهمیت دارد و ریسک حوادث زنجیرهای را کاهش میدهد.
فن ضدانفجار معادن فلزی میتواند در نقش فن اصلی در سطح، فن کمکی در ایستگاههای تهویه میانی یا فن موضعی در نزدیکی جبهههای استخراج استفاده شود. بسته به طرح تهویه، ممکن است از انواع محوری، سانتریفیوژ یا دوار مخالف استفاده گردد. در انتخاب فن مناسب، پارامترهایی مانند حجم هوای مورد نیاز، طول و قطر تونلها، مقاومت شبکه، غلظت گاز و نوع گرد و غبار فلزی در نظر گرفته میشود. در بسیاری از پروژهها، این فنها به سامانه تنظیم دور و پایش مداوم مجهز میشوند تا بتوانند عملکرد خود را با شرایط متغیر معدن هماهنگ کنند.
برای حفظ ایمنی و راندمان، نگهداری دورهای فن ضدانفجار معادن فلزی باید با دقت انجام شود. بررسی وضعیت محفظه و آببندیها، کنترل دمای یاتاقانها و میزان لرزش، تمیزکاری فضای داخلی از گرد و غبار فلزی و ثبت سوابق سرویس، از مراحل کلیدی است. هر گونه تغییر یا تعمیر غیرمجاز میتواند ویژگیهای ضدانفجار فن را تضعیف کند و باید از آن جلوگیری شود. با اجرای درست این اصول، فن ضدانفجار معادن فلزی میتواند سالها تهویهای مطمئن و پایدار فراهم کرده و به عنوان بخشی از سامانه ایمنی کلی معدن، از جان کارکنان و استمرار تولید محافظت کند.