فرآیند نگهداری

فرآیند نگهداری مجموعه‌ای از فعالیت‌های برنامه‌ریزی‌شده است که به منظور حفظ کارکرد پایدار فن‌ها و سامانه‌های تهویه در معادن و واحدهای صنعتی طراحی می‌شود. این فرآیند از مرحله برنامه‌ریزی آغاز می‌گردد؛ یعنی تعیین دوره‌های بازدید، نوع کارهایی که باید انجام شود، مسئولیت هر بخش و نحوه ثبت نتایج. با تدوین یک برنامه نگهداری پیشگیرانه، می‌توان تعادل مناسبی میان هزینه‌های سرویس و کاهش خرابی‌های ناگهانی ایجاد کرد و از توقف‌های پیش‌بینی‌نشده در تهویه جلوگیری نمود.

در مرحله بازرسی، فن‌ها مطابق برنامه در بازه‌های مشخص بررسی می‌شوند. این بازرسی شامل کنترل بصری بدنه، پایه‌ها، اتصالات، پروانه، حفاظ‌ها و وضعیت محیط اطراف است. علاوه بر این، اندازه‌گیری لرزش، دمای یاتاقان‌ها و الکتروموتور، و کنترل جریان مصرفی نیز بخشی از فرآیند نگهداری است. در معادن زیرزمینی، توجه ویژه به تمیز بودن پره‌ها، نبود انسداد در مسیر هوا و سلامت پوشش‌های ضدخوردگی اهمیت دارد، زیرا شرایط محیطی سخت می‌تواند سرعت فرسایش را افزایش دهد.

مرحله سرویس شامل اقداماتی مانند تمیزکاری، روانکاری، تنظیم کوپلینگ یا تسمه، سفت کردن پیچ‌ها، تعویض یاتاقان‌های فرسوده و اصلاح نشتی‌های هوایی است. این اقدامات باید بر اساس دستورالعمل سازنده و تجربه عملی انجام شود. در سامانه تهویه معدن و صنعت، سرویس فن‌ها بهتر است در زمان‌هایی که بار تولید کمتر است یا سامانه تهویه جایگزین قابل استفاده است، انجام گیرد تا اختلال در کار حداقل باشد. استفاده از قطعات یدکی با کیفیت و رعایت روش‌های استاندارد در مونتاژ و تنظیم، بخشی از این فرآیند محسوب می‌شود.

در نهایت، ثبت سوابق نگهداری و تحلیل آن‌ها نقش مهمی در بهبود فرآیند دارد. ثبت زمان سرویس، نوع کار انجام‌شده، قطعات تعویض‌شده و هرگونه نشانه غیر عادی، امکان بررسی روند خرابی و برنامه‌ریزی بهتر برای آینده را فراهم می‌کند. با مرور این سوابق، می‌توان دوره‌های بهینه نگهداری را تنظیم و نقاط ضعف طراحی یا بهره‌برداری را شناسایی کرد. به این ترتیب، فرآیند نگهداری به ابزاری پویا برای افزایش عمر فن‌ها، کاهش هزینه‌ها و ارتقای ایمنی سامانه تهویه معدن و صنعت تبدیل می‌شود.