غبارزدایی زیرزمینی

غبارزدایی زیرزمینی شامل مجموعه‌ای از فرآیندها و تجهیزات است که به طور ویژه برای محیط‌های بسته و محدود تونل‌ها و معادن زیرزمینی طراحی شده‌اند. در این فضاها، به دلیل نبود تهویه طبیعی و تجمع گرد و غبار ناشی از عملیات استخراج، غلظت ذرات معلق می‌تواند به سرعت به سطوح نامطلوب برسد. غبارزدایی زیرزمینی با هدف کاهش این غلظت، حفظ سلامت کارگران، افزایش دید و کاهش احتمال انفجار گرد و غبار انجام می‌شود و بخش مهمی از سامانه تهویه معدن به شمار می‌آید.

در غبارزدایی زیرزمینی، هوا از نواحی پرگرد و غبار، مانند جبهه‌های استخراج، محل‌های حفاری، ایستگاه‌های بارگیری و نقاط تخلیه به نوار نقاله، توسط فن‌های غبارگیر مکش شده و به سمت واحدهای غبارگیر هدایت می‌شود. بسته به نوع سامانه، این واحدها می‌توانند از نوع خشک یا تر باشند. در روش خشک، فیلترها و جداکننده‌ها وظیفه جمع‌آوری ذرات را بر عهده دارند و در روش تر، قطرات آب ذرات را به صورت دوغاب جمع‌آوری می‌کنند. هوای تصفیه‌شده سپس یا به شبکه تهویه بازگردانده می‌شود یا به مسیر بازگشت هوا هدایت می‌گردد.

طراحی سامانه غبارزدایی زیرزمینی باید با شبکه تهویه کلی معدن هماهنگ باشد. انتخاب محل نصب فن‌ها، مسیر کانال‌ها، اندازه واحدهای غبارگیر و ظرفیت هر بخش بر اساس حجم تولید گرد و غبار، طول تونل‌ها، تعداد جبهه‌های فعال و شرایط کاری انجام می‌گیرد. استفاده از نازل‌های پاشش آب در کنار فن‌های غبارگیر، به ویژه در جبهه‌های استخراج، می‌تواند کارایی غبارزدایی را افزایش دهد و باعث کاهش بیشتر غلظت ذرات در هوای تنفسی کارگران شود.

نگهداری سامانه غبارزدایی زیرزمینی شامل تخلیه منظم مخازن جمع‌آوری، تمیزکاری فیلترها، کنترل عملکرد نازل‌ها، بازبینی فن‌ها و پایش افت فشار در مسیر جریان است. با توجه به دسترسی محدود در فضای زیرزمینی، طراحی تجهیزات به گونه‌ای انجام می‌شود که سرویس و جایگزینی قطعات در کمترین زمان ممکن انجام شود. اندازه‌گیری دوره‌ای غلظت گرد و غبار در نقاط کلیدی، به مهندسان تهویه اجازه می‌دهد راندمان سامانه را ارزیابی کرده و در صورت نیاز، تنظیمات را اصلاح کنند. با اجرای دقیق برنامه غبارزدایی زیرزمینی، می‌توان محیطی ایمن‌تر و سالم‌تر برای عملیات استخراج در اعماق زمین فراهم نمود و در عین حال، الزامات قانونی و استانداردهای بهداشت حرفه‌ای را برآورده ساخت.