جنس پروانه یکی از عوامل کلیدی در طراحی و انتخاب فنهای تهویه برای معادن و واحدهای صنعتی است. پروانه وظیفه اصلی جابهجایی هوا را بر عهده دارد و در معرض نیروهای گریز از مرکز، تنشهای مکانیکی، تغییرات دما و در بسیاری از موارد محیطهای خورنده و دارای گرد و غبار قرار میگیرد. نوع مادهای که برای پروانه استفاده میشود، بر استحکام، وزن، مقاومت در برابر خوردگی و عمر مفید فن تأثیر مستقیم دارد.
در فنهای معدنی، جنس پروانه معمولاً از فولاد، آلیاژهای آلومینیوم یا مواد ویژه با مقاومت بالا انتخاب میشود. پروانه فولادی از نظر استحکام مکانیکی بسیار مناسب است و برای کاربردهایی با فشار بالا و گازهای داغ به کار میرود، اما وزن بیشتر آن میتواند باعث افزایش بار بر یاتاقانها و نیاز به بالانس دقیقتر شود. پروانههای ساختهشده از آلیاژهای آلومینیوم، وزن کمتری دارند و به کاهش لرزش و بار یاتاقان کمک میکنند، اما باید از نظر مقاومت در برابر خوردگی و دما با شرایط معدن یا صنعت هماهنگ باشند.
در محیطهایی که گاز یا بخار خورنده وجود دارد، انتخاب جنس پروانه اهمیت بیشتری پیدا میکند. استفاده از مواد مقاوم در برابر خوردگی یا ترکیب آن با پوششهای حفاظتی، از فرسایش زودرس و کاهش ضخامت پرهها جلوگیری میکند. در سامانه تهویه معادن زغالسنگ و صنایع شیمیایی، در نظر گرفتن احتمال برخورد ذرات سخت، تغییر ناگهانی دما و وجود رطوبت نیز ضروری است. جنس پروانه باید به گونهای انتخاب شود که در برابر این عوامل پایداری کافی داشته باشد و در عین حال امکان بالانس مناسب فراهم شود.
علاوه بر جنس، روش ساخت و کیفیت جوش یا اتصال پرهها نیز بر ایمنی و عمر پروانه اثر میگذارد. پروانهای با جنس مناسب اما ساخت ضعیف، در برابر بارهای چرخهای و ضربهای دوام نخواهد آورد. بنابراین، در انتخاب فن برای سامانه تهویه معدن و صنعت، باید به جنس پروانه، روش تولید و گواهیهای کیفیت توجه ویژهای داشت. ترکیب صحیح جنس و طراحی، پروانهای را به وجود میآورد که با حداقل لرزش، حداکثر راندمان و طول عمر بالا، سامانه تهویه را در شرایط ایمن و پایدار نگه میدارد.