کاهش نویز فن یکی از هدفهای مهم در طراحی و بهرهبرداری سامانههای تهویه معدن و صنعت است. صدای زیاد فن علاوه بر آزار کارکنان و ایجاد آلودگی صوتی، میتواند نشانهای از جریان نامنظم، لرزش یا عیب مکانیکی در دستگاه باشد. در محیطهای معدنی که کارگران ساعتهای طولانی در تونلها و ایستگاههای کاری حضور دارند، توجه به کاهش نویز فن نقش مهمی در بهداشت شغلی و کیفیت محیط کار دارد.
برای کاهش نویز فن، ابتدا باید منابع اصلی تولید صدا شناسایی شود. بخشی از صدا ناشی از برهمکنش جریان هوا با پرههای فن و بدنه است و بخشی دیگر از لرزش محور، یاتاقانها و سازه نگهدارنده به وجود میآید. با انتخاب پروانه با طراحی مناسب، کاهش سرعت دور در حد امکان، بهینه کردن شکل دهانه ورودی و خروجی و حذف لبههای تیز در مسیر جریان، میتوان بخشی از نویز آیرودینامیکی را کاهش داد. تراز دقیق دستگاه و محکم بودن پایهها نیز از تشدید صدا جلوگیری میکند.
استفاده از صداگیرها و پوششهای عایق صوتی در مسیر کانالها، به ویژه در نزدیکی فن و نقاطی که افراد به طور دائم حضور دارند، روش دیگری برای کاهش نویز است. صداگیرها با ساختار ویژه خود، بخش قابل توجهی از انرژی صوتی را جذب کرده و از انتقال آن به طول مسیر جلوگیری میکنند. در سامانه تهویه معدن، نصب صداگیر در خروجی فن اصلی یا در کانالهایی که به ایستگاههای کاری میرسند، میتواند شرایط صوتی را به میزان زیادی بهبود دهد.
برنامه نگهداری منظم شامل کنترل لرزش، روانکاری صحیح یاتاقانها، بررسی کوپلینگ و تراز بودن محور، کمک میکند تا فن در وضعیت پایدار و کمصداتر کار کند. ثبت و مقایسه دورهای سطح صدا در نقاط حساس، امکان تشخیص زودهنگام افزایش غیر عادی نویز و انجام اقدامات اصلاحی را فراهم میسازد. به این ترتیب، کاهش نویز فن نه تنها باعث بهبود محیط کار و رعایت مقررات بهداشتی میشود، بلکه نشانهای از سلامت عمومی سامانه تهویه معدن و صنعت است.