کنترل گرد و غبار

کنترل گرد و غبار در معادن زیرزمینی یکی از مهم‌ترین جنبه‌های طراحی و بهره‌برداری ایمن به شمار می‌آید. گرد و غبار ناشی از حفاری، انفجار، بارگیری و خردایش می‌تواند باعث بیماری‌های تنفسی، تحریک چشم و پوست، کاهش دید و افزایش احتمال حوادث شود. علاوه بر این، در برخی موارد، ابرهای گرد و غبار قابل اشتعال هستند و در صورت وجود منبع اشتعال، خطر انفجار ایجاد می‌کنند. به همین دلیل، برنامه‌ای جامع برای کنترل گرد و غبار در هر معدن ضروری است.

راهکارهای کنترل گرد و غبار ترکیبی از اقدامات مهندسی، تجهیزاتی و مدیریتی است. از دید تجهیزاتی، استفاده از فن‌های غبارگیر، واحدهای غبارگیر خشک و تر، نازل‌های پاشش آب، سامانه‌های مه‌پاش در جبهه‌های استخراج و ایستگاه‌های بارگیری و طراحی مناسب شبکه تهویه، بخش اصلی این راهکارها را تشکیل می‌دهد. تهویه مؤثر با هدایت جریان هوا از مناطق پرگرد و غبار به سمت واحدهای غبارگیر، می‌تواند غلظت ذرات را به شکل چشمگیری کاهش دهد.

از دید طراحی و مدیریت، تعیین صحیح محل منابع گرد و غبار، بررسی مسیرهای حرکت هوا، حذف نشت‌های غیرضروری در کانال‌ها و تنظیم دریچه‌ها برای هدایت بهینه جریان، از اهمیت زیادی برخوردار است. همچنین برنامه‌ریزی مناسب انفجارها، استفاده از روش‌های مناسب حفاری، محدود کردن سرعت حمل و بارگیری در فضاهای بسته و جلوگیری از ریزش آزاد مواد از ارتفاع زیاد، می‌تواند تولید اولیه گرد و غبار را کاهش دهد.

پایش مداوم و ثبت داده‌ها بخش مهمی از کنترل گرد و غبار است. اندازه‌گیری دوره‌ای غلظت ذرات در نقاط حساس، مقایسه با حدود مجاز و تحلیل روند تغییرات، به مدیران کمک می‌کند نقاط ضعف سیستم را شناسایی و اصلاح کنند. آموزش کارگران درباره اهمیت کنترل گرد و غبار، استفاده صحیح از تجهیزات، همکاری در اجرای برنامه‌های غبارزدایی و استفاده از وسایل حفاظت فردی نیز مکمل اقدامات مهندسی است. با اجرای مجموعه‌ای یکپارچه از این راهکارها، کنترل گرد و غبار در معادن می‌تواند به سطحی برسد که هم سلامت کارکنان حفظ شود و هم بهره‌برداری ایمن و پایدار ادامه یابد.