مانع عایق صدا سازه یا پوششی است که برای جلوگیری از انتشار مستقیم صدا از فنها و کانالهای تهویه به محیط اطراف به کار میرود. در معادن و واحدهای صنعتی، که فنهای اصلی و موضعی ممکن است در نزدیکی ایستگاههای کاری یا ساختمانهای اداری نصب شوند، استفاده از موانع عایق صدا میتواند سطح آلودگی صوتی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و شرایط کاری آرامتری ایجاد کند.
مانع عایق صدا معمولاً از ترکیبی از مواد جاذب و منعکسکننده صوت ساخته میشود. لایه بیرونی با جرم بالاتر وظیفه جلوگیری از عبور امواج صوتی را بر عهده دارد و لایه داخلی ساختاری متخلخل برای جذب انرژی صوتی فراهم میکند. این موانع میتوانند به صورت دیوارهای مستقل در اطراف فن، پوششهای عایق بر روی بدنه کانالها یا محفظههای بسته برای محصور کردن منبع صدا اجرا شوند. در سامانه تهویه معدن، ساخت مانع عایق صدا در اطراف فنهای سطحی یا اتاق فن، راهکاری متداول است.
طراحی مانع عایق صدا باید با توجه به جهت انتشار صدا، فاصله تا محل حضور افراد و محدودیتهای فضایی انجام شود. ارتفاع و طول مانع، فاصله آن از فن و نوع مواد استفاده شده، همگی بر بازدهی آن اثر میگذارند. در بسیاری از موارد، ترکیب مانع عایق صدا با صداگیرهای نصب شده در مسیر جریان هوا، نتیجه بهتری در کاهش صدا به همراه دارد. توجه به مسیرهای احتمالی نشت صدا مانند دهانههای باز، درها و دریچهها نیز برای دستیابی به عملکرد مناسب ضروری است.
نگهداری مانع عایق صدا شامل بررسی وضعیت مکانیکی، ترمیم آسیبهای سطحی و اطمینان از سالم ماندن مواد جاذب صوت است. در محیطهای دارای گرد و غبار، تجمع ذرات بر روی سطح داخلی میتواند کارایی جذب صوت را کاهش دهد و لازم است به صورت دورهای تمیزکاری انجام شود. با طراحی مناسب، انتخاب مواد با دوام و نگهداری منظم، مانع عایق صدا به ابزاری مؤثر در طرح کنترل صدا تبدیل میشود و به همراه سایر اقدامات، محیطی ایمنتر و آرامتر برای کارکنان معدن و صنعت فراهم میکند.