مقاومت کانال

مقاومت کانال مفهومی است که نشان می‌دهد جریان هوا هنگام عبور از کانال‌ها، تونل‌ها و اتصالات شبکه تهویه با چه میزان افت فشار مواجه می‌شود. در سامانه تهویه معدن و صنعت، فن‌ها برای غلبه بر همین مقاومت کار می‌کنند و اگر مقاومت کانال به درستی در نظر گرفته نشود، حتی فن‌های قوی نیز قادر به تأمین دبی مورد نیاز نخواهند بود. مقاومت کانال به عواملی مانند طول مسیر، قطر کانال، تعداد زانوها، تغییرات مقطع، وضعیت سطح داخلی و وجود تجهیزات اضافی در مسیر مانند دمپرها و فیلترها بستگی دارد.

در معادن زیرزمینی، مسیرهای طولانی، پیچ و خم‌های متعدد و ترکیب تونل‌ها و کانال‌های فلزی، مقاومت قابل توجهی در برابر جریان هوا ایجاد می‌کند. اگر قطر مسیرها بیش از حد کوچک انتخاب شود یا تعداد زانوها و تغییر جهت‌ها زیاد باشد، افت فشار به شکل چشمگیری افزایش می‌یابد. در این حالت، فن باید فشار بیشتری تولید کند که به معنی مصرف انرژی بیشتر و افزایش بار مکانیکی است. در کارخانه‌ها نیز، کانال‌های متصل به هودها، غبارگیرها و فن‌های سالن اگر به درستی طراحی نشوند، باعث ناپایداری جریان و افزایش صدا و لرزش می‌شوند.

برای کنترل مقاومت کانال، مهندسان تلاش می‌کنند طول مسیرهای غیر ضروری را حذف کنند، قطر کانال‌ها را متناسب با دبی انتخاب نمایند و تا حد امکان از زانوهای تند و تغییرات ناگهانی مقطع پرهیز کنند. استفاده از اتصالات نرم در نزدیکی فن، بهبود زبری سطح داخلی و انتخاب مسیرهای مستقیم‌تر، همگی به کاهش مقاومت کمک می‌کند. در طراحی شبکه کانال معدن، مقایسه مقاومت شاخه‌های مختلف و تنظیم آن‌ها نقش مهمی در تعادل فشار و توزیع یکنواخت هوا دارد.

مقاومت کانال نه تنها در مرحله طراحی، بلکه در بهره‌برداری و نگهداری نیز باید مورد توجه قرار گیرد. تجمع گرد و غبار و رسوبات در داخل کانال‌ها، تغییر شکل مکانیکی و بسته شدن ناخواسته دریچه‌ها می‌تواند مقاومت را در طول زمان افزایش دهد. بازرسی دوره‌ای، تمیزکاری منظم و اندازه‌گیری فشار در نقاط مختلف شبکه، امکان تشخیص به‌موقع افزایش غیر عادی مقاومت را فراهم می‌کند. به این ترتیب، با مدیریت صحیح مقاومت کانال، می‌توان راندمان سامانه تهویه معدن و کارخانه را بالا برد، مصرف انرژی را کاهش داد و شرایط ایمن و پایدار را برای کارکنان فراهم ساخت.