نگهداری پیشبینانه رویکردی است که در آن به جای صبر کردن تا زمان خرابی فن و تجهیزات تهویه، با استفاده از پایش مداوم وضعیت و تحلیل دادهها، عیوب احتمالی پیش از وقوع خرابی جدی شناسایی میشوند. در سامانههای تهویه معدن و صنعت که توقف ناگهانی فن میتواند جریان هوا را مختل کرده و خطرات ایمنی ایجاد کند، نگهداری پیشبینانه اهمیت بسیار زیادی دارد. این رویکرد ترکیبی از اندازهگیری، تحلیل و برنامهریزی هوشمند برای افزایش قابلیت اطمینان سامانه است.
در نگهداری پیشبینانه، پارامترهایی مانند لرزش، دمای یاتاقانها، جریان الکتریکی موتور، سطح صدا، دبی و فشار فن به صورت دورهای یا مداوم اندازهگیری میشود. تغییر در الگوی لرزش میتواند نشانهای از عدم تعادل پروانه، خرابی یاتاقان یا شل شدن قطعات باشد. افزایش تدریجی دما ممکن است به مشکل در روانکاری یا بار بیش از حد اشاره کند. با جمعآوری و ثبت این دادهها، وضعیت هر فن در طول زمان بررسی میشود و امکان تشخیص زودهنگام روندهای غیر عادی فراهم میگردد.
بر اساس نتایج تحلیل، برنامه تعمیر و تعویض قطعات به گونهای تنظیم میشود که قبل از رسیدن به مرحله خرابی ناگهانی، اقدامات لازم انجام گیرد. به عنوان مثال، اگر دادهها نشان دهد که لرزش یک فن اصلی معدن به تدریج در حال افزایش است، میتوان در بازه زمانی برنامهریزی شده، پروانه را بالانس کرد یا یاتاقان را تعویض نمود، بدون آنکه سامانه تهویه به طور غیرمنتظره از کار بیفتد. این رویکرد علاوه بر افزایش ایمنی، هزینههای تعمیرات اضطراری و توقف تولید را نیز کاهش میدهد.
اجرای موفق نگهداری پیشبینانه نیازمند همکاری میان واحدهای بهرهبرداری، تعمیرات و مهندسی است. ایجاد بانک اطلاعاتی از وضعیت فنها، تعریف حدود هشدار برای هر پارامتر، آموزش کارکنان برای تفسیر دادهها و استفاده از ابزارهای تحلیلی مناسب، همگی برای این کار ضروریاند. با استقرار نگهداری پیشبینانه در سامانههای تهویه معدن و صنعت، میتوان به سطح بالاتری از پایداری، صرفهجویی انرژی و ایمنی دست یافت و عمر مفید تجهیزات را به شکل محسوسی افزایش داد.