پایش لرزش

پایش لرزش یکی از مؤثرترین ابزارها برای نظارت بر سلامت فن‌های تهویه در معادن و واحدهای صنعتی است. هر فن در حالت عادی دارای الگوی لرزش مشخصی است و هنگامی که تعادل پروانه، وضعیت یاتاقان‌ها یا استحکام اتصالات تغییر کند، این الگو دگرگون می‌شود. با اندازه‌گیری و تحلیل لرزش در نقاط مشخص روی بدنه فن و یاتاقان‌ها، می‌توان نشانه‌های اولیه خرابی را قبل از تبدیل شدن به حادثه جدی شناسایی کرد. این روش پایه بسیاری از برنامه‌های نگهداری پیش‌بینانه در سامانه‌های تهویه مدرن است.

در سامانه‌های تهویه معدن، فن‌های اصلی و موضعی معمولاً به صورت پیوسته کار می‌کنند و تحت تأثیر گرد و غبار، رطوبت و تغییرات بار قرار دارند. این شرایط می‌تواند به مرور زمان باعث سایش یاتاقان‌ها، فرسودگی پره‌ها و شل شدن اتصال‌ها شود. پایش لرزش با استفاده از حسگرهای نصب‌شده روی یاتاقان‌ها و پوسته فن، اطلاعات دقیقی درباره شدت و الگوی لرزش فراهم می‌کند. افزایش ناگهانی یا تدریجی لرزش در یک جهت مشخص، می‌تواند نشان‌دهنده مشکلاتی مانند عدم تعادل پروانه، لقی در یاتاقان، ناهماهنگی کوپلینگ یا مشکل در پایه‌ها باشد.

در واحدهای صنعتی نیز، پایش لرزش برای فن‌های سانتریفیوژ و محوری که در سامانه‌های غبارگیر، کوره‌ها و سالن‌های تولید به کار می‌روند، اهمیت دارد. با ثبت مداوم داده‌ها و مقایسه آن‌ها با مقادیر مرجع، می‌توان روند فرسایش را دنبال کرد و زمان مناسب برای سرویس یا تعویض قطعات را تعیین نمود. این کار نه تنها از خرابی ناگهانی و توقف تولید جلوگیری می‌کند، بلکه عمر مفید تجهیزات را نیز افزایش می‌دهد. علاوه بر این، کاهش لرزش به کاهش صدا و بهبود شرایط کاری کمک می‌کند.

برای بهره‌برداری مؤثر از پایش لرزش، لازم است سیستم اندازه‌گیری به درستی انتخاب و نصب شود و کارکنان با روش تحلیل نتایج آشنا باشند. در برخی سامانه‌ها، پایش لرزش به صورت آنلاین و با اتصال به سامانه‌های هشدار و ثبت داده انجام می‌شود، به گونه‌ای که در صورت عبور شدت لرزش از حد مجاز، هشدار صادر شده و اپراتور می‌تواند در اسرع وقت اقدام کند. ترکیب پایش لرزش با سایر شاخص‌ها مانند دمای یاتاقان و جریان الکتروموتور، دید جامع‌تری از وضعیت فن ارائه می‌دهد و به مهندسان اجازه می‌دهد سامانه تهویه معدن و کارخانه را با ایمنی و اطمینان بیشتری مدیریت کنند.