پروژه‌های زیرزمینی

پروژه‌های زیرزمینی شامل معادن، تونل‌های حمل و نقل، فضاهای خدماتی و محوطه‌های ذخیره‌سازی در زیر سطح زمین هستند که همگی به تهویه‌ای مطمئن و پایدار نیاز دارند. در این پروژه‌ها، دسترسی مستقیم به هوای آزاد محدود است و هوای تازه باید با استفاده از فن‌های مناسب و شبکه کانال‌ها به عمق فضاها رسانده شود. در عین حال، هوای آلوده، دود ناشی از ماشین‌آلات، گازهای آزاد شده از سنگ و گرد و غبار باید به طور پیوسته از محیط کار خارج گردد تا شرایط ایمن برای کارکنان فراهم شود.

در پروژه‌های زیرزمینی، تهویه معمولاً به صورت مرحله‌ای طراحی می‌شود. در مراحل اولیه حفاری و پیشروی، فن‌های موضعی قابل جابه‌جایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که هوای تازه را از دهانه تونل یا چاه به محل کار می‌رسانند. با توسعه پروژه و افزایش طول تونل یا شبکه راهروها، سیستم تهویه نیز گسترش یافته و فن‌های بزرگ‌تر، کانال‌های دائمی و گاهی شفت‌های اختصاصی برای ورود و خروج هوا ایجاد می‌شود. این انعطاف در طراحی، باعث می‌شود تهویه همگام با پیشرفت پروژه عمل کند.

انتخاب نوع فن در پروژه‌های زیرزمینی به شرایط خاص هر پروژه بستگی دارد. در تونل‌های طولانی، استفاده از فن‌های محوری پرظرفیت در دهانه‌های ورودی و خروجی متداول است، در حالی که برای تخلیه غبار و گاز از نقاط خاص، فن‌های سانتریفیوژ و غبارگیرها به کار می‌روند. در معادن زیرزمینی، ترکیبی از فن‌های اصلی سطحی، فن‌های موضعی فشاردهنده و اگزوز، و فن‌های دوار مخالف برای غلبه بر تلفات فشار زیاد استفاده می‌شود. در همه این موارد، باید معیارهای ایمنی، از جمله خطر انفجار، دما و رطوبت در نظر گرفته شود.

مدیریت تهویه در پروژه‌های زیرزمینی علاوه بر طراحی، به پایش مداوم نیز نیاز دارد. نصب دستگاه‌های اندازه‌گیری سرعت هوا، غلظت گاز، دما و رطوبت در نقاط مختلف، امکان نظارت بر عملکرد سیستم را فراهم می‌کند. داده‌های جمع‌آوری شده می‌تواند برای تنظیم دور فن‌ها، باز و بسته کردن دریچه‌های هوا و برنامه‌ریزی تعمیرات استفاده شود. با بهره‌گیری از این رویکرد، پروژه‌های زیرزمینی می‌توانند در تمام مراحل عمر خود، از مرحله حفاری تا بهره‌برداری بلندمدت، از تهویه‌ای ایمن، اقتصادی و پایدار بهره‌مند شوند.