راندمان مجموعه فن

راندمان مجموعه فن مفهومی است که فقط به خود فن محدود نمی‌شود، بلکه کل زنجیره از الکتروموتور، انتقال قدرت، پروانه و شبکه کانال را در بر می‌گیرد. این راندمان نشان می‌دهد چه بخشی از توان الکتریکی مصرف شده در نهایت به حرکت مؤثر هوا در تونل‌ها و کانال‌های تهویه معدن و واحدهای صنعتی تبدیل می‌شود. هر چه راندمان مجموعه بالاتر باشد، مصرف انرژی کمتر، هزینه بهره‌برداری پایین‌تر و عملکرد سیستم پایدارتر خواهد بود.

برای تحلیل راندمان مجموعه فن، ابتدا راندمان هر جزء به طور جداگانه بررسی می‌شود. راندمان الکتروموتور، راندمان انتقال قدرت در صورت وجود کوپلینگ یا تسمه، راندمان فن به عنوان ماشین تبدیل کننده انرژی و سپس تلفات ناشی از اصطکاک و آشفتگی در کانال‌ها و زانوها همگی در این تحلیل اهمیت دارند. در سامانه تهویه معدن، طول زیاد مسیرها، وجود انشعابات متعدد و تجهیزات کمکی می‌تواند بر راندمان کلی تأثیر بگذارد و باید در طراحی اولیه و بهینه‌سازی بعدی لحاظ شود.

افزایش راندمان مجموعه فن به روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است. انتخاب الکتروموتور با راندمان بالاتر، استفاده از پروانه با طراحی بهینه و جنس مناسب، کاهش نشتی‌های هوایی در اتصالات، بهبود شکل دهانه ورودی و خروجی، و طراحی اصولی مسیر کانال‌ها از مهم‌ترین این روش‌ها است. همچنین تنظیم درست نقطه کار فن، به گونه‌ای که در محدوده راندمان بالا قرار گیرد، نقش مهمی در کاهش تلفات و افزایش بهره‌وری دارد.

پایش مداوم راندمان مجموعه فن با اندازه‌گیری دبی، فشار و توان مصرفی و مقایسه آن با مقادیر طراحی و سوابق قبلی، امکان تشخیص زودهنگام کاهش بهره‌وری را فراهم می‌کند. کاهش تدریجی راندمان ممکن است نشانه گرفتگی کانال‌ها، فرسایش پروانه، افزایش نشتی‌ها یا خارج شدن نقطه کار از محدوده مطلوب باشد. با شناسایی علت و انجام اقدامات اصلاحی، می‌توان راندمان مجموعه فن را به سطح مطلوب بازگرداند. به این ترتیب، توجه به راندمان مجموعه فن نه تنها به صرفه‌جویی انرژی کمک می‌کند، بلکه برای تضمین ایمنی و پایداری سامانه تهویه معدن و صنعت نیز ضروری است.