تجهیزات غبارگیر مجموعهای از سامانهها و اجزا است که برای جداسازی ذرات معلق از جریان هوا در معادن و محیطهای صنعتی طراحی شدهاند. این تجهیزات با هدف کاهش آلودگی هوای محیط کار، جلوگیری از انتشار گرد و غبار و برآورده کردن الزامات ایمنی و زیستمحیطی به کار میروند. در معادن زیرزمینی، حضور تجهیزات غبارگیر در کنار سامانه تهویه اصلی، نقش مهمی در کاهش خطرات ناشی از گرد و غبار و ایجاد شرایط کاری سالمتر دارد.
تجهیزات غبارگیر میتواند به صورت خشک یا تر طراحی شود. در سامانههای خشک، هوا از میان فیلترهای پارچهای، کارتریجی یا محفظههای جداکننده عبور میکند و ذرات روی سطح فیلترها یا در محفظههای مخصوص رسوب میکنند. در سامانههای تر، هوا با آب در تماس قرار میگیرد و ذرات در قالب دوغاب در مخزن تهنشین میشوند. انتخاب نوع غبارگیر به عوامل مختلفی مانند نوع ماده، میزان تولید گرد و غبار، رطوبت محیط و شرایط نگهداری بستگی دارد.
ساختار کلی تجهیزات غبارگیر شامل بدنه، واحد تماس هوا و عنصر جداکننده، مخزن جمعآوری ذرات، سامانه تخلیه، فن و کانالهای ورودی و خروجی است. در کاربردهای معدنی، این تجهیزات باید در برابر سایش ناشی از برخورد ذرات، رطوبت و در برخی موارد خوردگی ناشی از گازها مقاومت داشته باشند. همچنین طراحی به گونهای انجام میشود که دسترسی برای بازرسی و سرویس دورهای ساده باشد و امکان توقف کوتاهمدت برای پاکسازی فراهم شود.
نگهداری تجهیزات غبارگیر شامل تخلیه منظم مخازن، تمیزکاری فیلترها، کنترل سلامت واشرها و اتصالات، بررسی عملکرد فنها و پایش افت فشار در دو سوی واحد غبارگیر است. افزایش ناگهانی افت فشار میتواند نشانه گرفتگی فیلترها یا وجود مشکل در مسیر جریان باشد که نیاز به اقدام فوری دارد. اندازهگیری دورهای غلظت گرد و غبار در هوای خروجی و مقایسه آن با حدود مجاز، راهی برای ارزیابی کارایی سامانه است. با انتخاب صحیح تجهیزات، نصب اصولی و اجرای برنامه سرویس پیشگیرانه، تجهیزات غبارگیر میتوانند به شکل پایدار، کیفیت هوای معادن و صنایع را بهبود بخشند و سلامت کارکنان و ایمنی تجهیزات را حفظ کنند.