تجهیزات اگزوز

تجهیزات اگزوز به مجموعه‌ای از فن‌ها، کانال‌ها، دمپرها، دریچه‌ها و سازه‌های کمکی گفته می‌شود که برای تخلیه هوای آلوده، دود و گازهای مضر از محیط‌های معدنی و صنعتی به کار می‌رود. در معادن زیرزمینی، بدون وجود یک سامانه اگزوز مناسب، هوای آلوده ناشی از آتشباری، کارکرد تجهیزات دیزلی، فرآیندهای خردایش و حرکت ماشین‌آلات در تونل‌ها تجمع می‌یابد و خطراتی مانند کاهش دید، افزایش غلظت گازهای مضر و احتمال انفجار را به همراه دارد. تجهیزات اگزوز با ایجاد مسیر مشخص برای خروج هوا، این آلاینده‌ها را از محیط کار دور می‌کند و شرایط را برای کارکنان و تجهیزات ایمن‌تر می‌سازد.

در طراحی تجهیزات اگزوز، باید نوع فن‌های مکنده، قطر و طول کانال‌ها، محل نصب دمپرها و نحوه اتصال به فن‌های تأمین هوای تازه به دقت محاسبه شود. در معادن زغال‌سنگ و معادن حساس به گاز، استفاده از فن‌های ضدانفجار در سامانه اگزوز اهمیت ویژه‌ای دارد تا در صورت وجود گازهای قابل اشتعال، خود تجهیزات تبدیل به منبع خطر نشوند. همچنین مسیر کانال‌های اگزوز باید به گونه‌ای انتخاب شود که از عبور در مجاورت فضاهای حساس و بخش‌های شلوغ معدن خودداری گردد و هوای آلوده در نقطه‌ای ایمن در سطح تخلیه شود.

تجهیزات اگزوز علاوه بر تونل‌ها در سالن‌های تولید، کارگاه‌های فرآوری و واحدهای شست‌وشوی مواد معدنی نیز به کار می‌روند. در این فضاها، ترکیبی از گرد و غبار، بخار، رطوبت و گازهای فرآیندی وجود دارد که اگر به خوبی تخلیه نشوند، بر سلامت کارکنان و عملکرد تجهیزات تأثیر منفی می‌گذارند. با به‌کارگیری سامانه اگزوز مناسب، می‌توان با هدایت هوای آلوده به فیلترها و غبارگیرها، ضمن تصفیه نسبی، از انتشار مستقیم آلودگی در محیط بیرون نیز جلوگیری کرد و با الزامات زیست‌محیطی هماهنگ شد.

نگهداری تجهیزات اگزوز شامل بازرسی منظم کانال‌ها برای جلوگیری از گرفتگی، تمیزکاری فن‌ها از رسوبات، کنترل عملکرد دمپرها و بررسی استحکام سازه‌های نگهدارنده است. ثبت منظم وضعیت فشار و دبی در نقاط مختلف شبکه، به مهندس تهویه امکان می‌دهد عملکرد سامانه را ارزیابی و در صورت نیاز اصلاح کند. با طراحی اصولی، انتخاب صحیح و نگهداری دقیق تجهیزات اگزوز، می‌توان به تهویه‌ای پایدار، ایمن و مطابق استاندارد در معادن و واحدهای صنعتی دست یافت.