تجهیزات تهویه صنایع شیمیایی مجموعهای از فنها، غبارگیرها، کانالها، دودکشها و سامانههای کنترل است که برای مدیریت هوای آلوده، گازها و بخارات خورنده در کارخانههای شیمیایی به کار میروند. در این واحدها، علاوه بر گرما و گرد و غبار، مواد شیمیایی گوناگونی در هوا پخش میشوند که اگر به طور مؤثر جمعآوری و تخلیه نشوند، میتوانند برای سلامت کارکنان و محیط اطراف خطرناک باشند. طراحی و انتخاب تجهیزات تهویه باید بر اساس ویژگیهای هر فرآیند، نوع ماده شیمیایی و الزامات ایمنی انجام شود.
در قلب تجهیزات تهویه صنایع شیمیایی، فنهای مقاوم در برابر خوردگی قرار دارند که هوای آلوده و گازهای فرآیندی را جابهجا میکنند. در نقاطی که گرد و غبار یا ذرات مایع همراه گاز وجود دارد، غبارگیرهای خشک یا تر نصب میشوند و فنهای سانتریفیوژ، هوای آلوده را از این واحدها عبور میدهند. کانالها و دودکشها نیز مسیر انتقال و خروج را تشکیل میدهند و باید از نظر جنس، ضخامت و آببندی متناسب با شرایط شیمیایی انتخاب شوند تا در برابر خوردگی و دما مقاومت کافی داشته باشند.
تجهیزات تهویه صنایع شیمیایی تنها از دید سختافزاری اهمیت ندارند، بلکه نحوه جانمایی و اتصال آنها در شبکه تهویه نیز تعیینکننده است. محل قرارگیری فنهای اصلی، تنظیم مسیرهای مکش و دمش، طراحی نقاط جمعآوری غبار و بخار و جایگذاری حسگرهای پایش، همگی در کارایی نهایی سیستم مؤثرند. در واحدهایی که با مواد قابل اشتعال کار میکنند، استفاده از تجهیزات دارای ساختار ضدجرقه و رعایت استانداردهای مربوط به منطقه خطر الزامی است.
برای حفظ کارایی تجهیزات تهویه صنایع شیمیایی، برنامه نگهداری و پایش مداوم ضروری است. کنترل لرزش و صدا در فنها، بررسی وضعیت غبارگیرها و شستوشوی دورهای، بازدید از کانالها و دودکشها از نظر خوردگی و رسوب، و پایش مداوم غلظت گازها و ذرات در محیط کار باید به شکل منظم انجام شود. با اجرای این اقدامات، تجهیزات تهویه میتواند در کنار سایر سامانههای ایمنی، محیطی پایدار، سالم و مطابق با استانداردهای زیستمحیطی برای صنعت شیمیایی و بخشهای وابسته به معدن فراهم کند.