تخلیه هوای کارگاه

تخلیه هوای کارگاه یکی از مهم‌ترین بخش‌های سیستم تهویه در معادن، کارخانه‌های فرآوری مواد معدنی و کارگاه‌های صنعتی مرتبط است. در محیط‌های کاری بسته، فعالیت تجهیزات سنگین، فرآیندهای برش، خردایش و انتقال مواد، همچنین کارکرد موتورهای دیزلی و الکتریکی می‌تواند موجب انتشار گرد و غبار، دود، بخار و گازهای مختلف شود. اگر این آلاینده‌ها به‌موقع از محیط کار تخلیه نشوند، کیفیت هوا کاهش یافته و سلامت کارکنان، دید کافی، ایمنی تجهیزات و حتی خطر وقوع حوادث انفجاری در محیط‌های گازخیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. از این رو، طراحی و اجرای یک سیستم تخلیه هوای کارگاه مطابق استانداردهای ایمنی و بهداشت حرفه‌ای ضروری است.

در سامانه تخلیه هوای کارگاه، فن‌های گریز از مرکز و یا فن‌های محوری اگزاست، با توجه به نوع آلودگی، حجم کارگاه، ارتفاع سقف و میزان تولید گرد و غبار انتخاب می‌شوند. این فن‌ها با ایجاد مکش موضعی یا عمومی، هوای آلوده را از نقاط بحرانی مانند خطوط تولید، ایستگاه‌های بارگیری، محل‌های تخلیه مواد و نواحی جوشکاری جمع‌آوری کرده و از طریق کانال‌ها و دودکش‌ها به بیرون هدایت می‌کنند. برای جلوگیری از انتشار مستقیم گرد و غبار به محیط خارج، اغلب از تجهیزات فیلتراسیون مانند سیکلون‌ها، فیلترهای کیسه‌ای و غبارگیرها پیش از تخلیه نهایی استفاده می‌شود.

طراحی اصولی تخلیه هوای کارگاه شامل تعیین دبی مورد نیاز بر اساس تعداد منابع آلودگی، شدت فرآیندها و تعداد کارکنان حاضر در محیط است. مکان‌یابی هودهای مکش، ارتفاع نصب، سرعت مجاز در کانال‌ها و انتخاب فن با فشار استاتیک کافی از عوامل کلیدی در عملکرد مناسب سیستم به شمار می‌روند. در محیط‌های معدنی زیرزمینی، سیستم تخلیه هوای کارگاه باید با شبکه تهویه عمومی معدن هماهنگ بوده و مسیرهای رفت و برگشت هوا به گونه‌ای تنظیم شوند که هوای تازه از سمت مناطق تمیز به سمت نواحی آلوده حرکت کرده و سپس به خارج تخلیه شود.

نگهداری منظم سیستم تخلیه هوای کارگاه، از جمله تمیزکاری دوره‌ای هودها، کانال‌ها، فیلترها و بررسی وضعیت فن‌ها، نقش مهمی در حفظ راندمان و جلوگیری از افت عملکرد دارد. پایش دوره‌ای غلظت گرد و غبار و گاز در محیط کارگاه، به‌ویژه در معادن و صنایع سنگین، کمک می‌کند تا در صورت نیاز ظرفیت سیستم افزایش یافته یا نقاط مکش اصلاح شوند. با اجرای یک سامانه تخلیه هوای کارگاه طراحی‌شده بر اساس ملاحظات مهندسی و نگهداری اصولی، می‌توان محیطی ایمن‌تر، سالم‌تر و مطابق استانداردهای ایمنی برای کارکنان فراهم کرد.