طراحی تهویه

طراحی تهویه یکی از مهم‌ترین بخش‌های مهندسی معدن و صنعت است و تعیین می‌کند که هوای تازه چگونه به نقاط مختلف رسیده و هوای آلوده چگونه از محیط خارج شود. در معادن زیرزمینی، طراحی سامانه تهویه مستقیماً با ایمنی کارکنان، رقیق‌سازی گازهای خطرناک و کنترل گرد و غبار در ارتباط است. در واحدهای صنعتی نیز طراحی صحیح تهویه به کاهش دما، تخلیه آلودگی و حفظ شرایط کاری پایدار کمک می‌کند. در این فرآیند، ابتدا باید اطلاعات دقیقی درباره ابعاد فضا، تعداد کارکنان، منبع تولید گرد و غبار و گرما، و الزامات ایمنی جمع‌آوری شود.

در گام بعد، بر اساس نیاز هر بخش، دبی و فشار مورد نیاز برای تهویه محاسبه می‌شود و با توجه به مقاومت شبکه، نوع فن محوری یا سانتریفیوژ، تعداد فن‌ها و نحوه ترکیب آن‌ها انتخاب می‌گردد. در طراحی تهویه معدن، مسیرهای رفت و برگشت هوا، محل نصب فن‌های اصلی و فن‌های موضعی، نحوه جداسازی مناطق تازه و آلوده و روش کنترل جریان در تونل‌ها باید به دقت مشخص شود. در طراحی واحدهای صنعتی نیز جانمایی فن‌های سالن، فن‌های غبارگیر، هودهای موضعی و کانال‌های اصلی و فرعی نقش تعیین‌کننده‌ای در عملکرد نهایی سامانه دارد.

در طراحی تهویه مدرن، علاوه بر تأمین دبی مورد نیاز، بر موضوعاتی مانند صرفه‌جویی انرژی، کنترل خودکار، کاهش صدا و امکان نگهداری آسان نیز تأکید می‌شود. استفاده از فن‌های پربازده، سامانه‌های دور متغیر، شبکه کانال با مقاومت کم و تجهیزات تنظیم‌کننده جریان، باعث می‌شود تهویه معدن و کارخانه با حداقل توان مصرفی و حداکثر قابلیت اعتماد کار کند. همچنین، در طرح باید امکان توسعه آینده، تغییر مسیرها و افزودن فن‌های جدید در نظر گرفته شود تا سامانه بتواند با تغییر ظرفیت تولید یا گسترش معدن هماهنگ شود.

طراحی تهویه خوب تنها به محاسبات اولیه محدود نمی‌شود، بلکه نیازمند بازبینی دوره‌ای و اصلاح بر اساس داده‌های واقعی بهره‌برداری است. اندازه‌گیری دبی و فشار در نقاط مختلف شبکه، پایش وضعیت فن‌ها و بررسی شکایات عملیاتی، اطلاعات ارزشمندی درباره کیفیت طراحی فراهم می‌کند. با استفاده از این اطلاعات، می‌توان تنظیمات لازم را انجام داد، مسیرها را اصلاح کرد و طرح را به گونه‌ای به‌روزرسانی نمود که هم ایمنی و هم صرفه‌جویی انرژی در سطح بالایی حفظ شود.