madenin ana havalandırma fanı

Madenin ana havalandırma fanı, yeraltı işletmesinde tüm havalandırma düzeninin kalbini oluşturan merkezi bir ekipmandır. Bu fan, ocak genelinde hava akımının yönünü, miktarını ve basınç dağılımını belirler. Ana havalandırma fanı çalışmadığında, yeraltı galerilerinde gaz birikmesi, oksijen düşmesi, toz yoğunlaşması ve sıcaklık artışı gibi ciddi riskler ortaya çıkabilir. Bu nedenle ana fanın doğru seçimi, güvenli işletmesi ve düzenli bakımı hayati önem taşır.

Havalandırma projelerinde ana fanın kapasitesi, madenin üretim büyüklüğü, derinliği, galeri ağı, kullanılan makine ekipman parkı ve gaz oluşum özellikleri esas alınarak belirlenir. Gerekli debi ve toplam direnç hesaplandıktan sonra, madenin ana havalandırma fanı olarak kullanılacak fanın tipi (eksenel veya santrifüj), çapı, kanat yapısı ve tahrik gücü seçilir. Amaç, fanın hem mevcut koşullarda verimli çalışmasını hem de ileride üretim arttığında sistemi desteklemesini sağlamaktır.

Ana havalandırma fanı genellikle yüzeyde, ana hava bacası veya ocak ağzı civarında bulunan bir vantilatör istasyonuna yerleştirilir. Bu istasyonda hava giriş ve çıkış kanalları, damper sistemleri, geri akışı engelleyen düzenekler, gürültü azaltıcılar ve bakım platformları bulunur. Fanın yanında veya paralelinde kurulan yedek fan, planlı bakım dönemlerinde veya beklenmedik arızalarda devreye alınarak havalandırmanın kesintisiz sürmesini sağlar.

Madenin ana havalandırma fanına bağlı ölçüm ve izleme sistemi, debi, basınç, sıcaklık, titreşim ve enerji tüketimi gibi parametreleri sürekli kaydeder. Havalandırma mühendisliği ekibi bu verileri kullanarak hava dağıtım planlarını günceller, kapı ve perde ayarlarını gözden geçirir, gerektiğinde ana fanın çalışma süresini ve hızını yeniden düzenler. Böylece hem güvenlik gereklilikleri yerine getirilir hem de enerji maliyetleri kontrol altında tutulur.

Uzun ömürlü ve güvenilir bir ana havalandırma fanı için gövde sağlamlığı, kanat dengesi, yatak sistemi ve elektrik panosunun düzenli aralıklarla denetlenmesi gerekir. Periyodik yağlama, temizleme ve sıkma işlemleri ihmal edilmemelidir. Tüm bu çalışmalar sayesinde madenin ana havalandırma fanı, yeraltı iş güvenliğini ve üretim sürekliliğini destekleyen temel unsur olarak görev yapmaya devam eder.