Patlamaya dayanıklı karşı-dönüşlü eksenel vantilatör, grizu ve kömür tozu patlama riski bulunan madenlerde yüksek basınç ve hava debisini güvenle sağlayan, alev sızdırmaz gövdeye sahip özel bir havalandırma vantilatörüdür. Karşı-dönüşlü eksenel yapı sayesinde, sınırlı gövde uzunluğunda yüksek basınç elde edilebilir ve uzun hava yollarında dahi yeterli hava akışı korunur. Bu özellikler, hem ana havalandırma istasyonlarında hem de belirli yüksek basınç gerektiren uygulamalarda önemli avantaj sağlar.
Karşı-dönüşlü eksenel vantilatörde iki eksenel çark, aynı gövde içinde birbirine zıt yönde dönecek şekilde yerleştirilir. İlk çark, giriş havasını hızlandırırken, ikinci çark akışı düzenler ve ek basınç artışı sağlar. Bu düzen, tek çarklı tasarımlara göre daha yüksek basınç üretimi ve daha kararlı akış karakteristiği sunar. Çark ve gövde malzemeleri, maden ortamının tozlu, nemli ve korozif koşullarına dayanacak şekilde seçilir.
Patlamaya dayanıklı yapı, bu vantilatörün en kritik özelliğidir. Alev sızdırmaz gövde tasarımı, iç kısımda oluşabilecek bir arıza veya kıvılcımın dış ortama yayılmasını engeller. Elektrik motoru ve bağlantı kutuları, patlamaya dayanıklı olarak imal edilir; kablo girişleri ve kontrol ekipmanları da bu standarda uygun şekilde düzenlenir. Çarklarda kullanılan malzemeler antistatik ve sürtünme sırasında kıvılcım oluşturmayacak nitelikte seçilerek, patlama riskine karşı ek güvenlik sağlanır.
Patlamaya dayanıklı karşı-dönüşlü eksenel vantilatör, madenin havalandırma planına göre ana veya yardımcı görevlerde kullanılabilir. Ana havalandırma istasyonlarında emme veya basma düzeninde görev alarak madenin genel hava dolaşımını sağlar. Yardımcı uygulamalarda ise yüksek basınç gerektiren belirli hava yollarında kullanılabilir. Doğru model seçimi için, madenin hava ihtiyacı, galeri direnci, gaz durumu ve üretim kapasitesi havalandırma hesabıyla belirlenmelidir.
Düzenli bakım, patlamaya dayanıklı karşı-dönüşlü eksenel vantilatörün güvenli ve uzun ömürlü çalışması için zorunludur. Gövde contalarının ve bağlantı elemanlarının bütünlüğü, periyodik olarak denetlenmelidir. Çark yüzeylerinin temizliği, rulmanların yağlanması ve titreşim seviyelerinin izlenmesi, hem verimi yükseltir hem de olası arızaların önüne geçer. Böylece bu tip vantilatör, patlama riski yüksek maden ortamlarında güvenilir ve verimli bir havalandırma çözümü sunar.