tünel vantilatörü

Tünel vantilatörü, maden galerileri ve ulaşım tünellerinde taze hava sağlamak, egzoz gazlarını ve tozu tahliye etmek için kullanılan, yüksek basınç ve debi üretebilen özel bir havalandırma fanıdır. Maden sektörü ile yeraltı inşaat çalışmalarının birçok noktası örtüşür; her iki alanda da uzun, dar ve hava direncinin yüksek olduğu tünel yapıları bulunur. Tünel vantilatörleri, bu yapılarda hava akışını kontrol ederek, çalışanların sağlıklı ve güvenli koşullarda çalışmasını sağlar.

Madencilikte tünel vantilatörleri, ana galerilerin, hazırlık yollarının ve nakliye tünellerinin havalandırılmasında kullanılır. Taze hava beslemesi yapılırken, kirli ve gazlı hava dönüş hava yollarından kontrollü şekilde dışarı taşınır. Özellikle patlayıcı gaz riski bulunan kömür madenlerinde, tünel vantilatörlerinin seçimi ve yerleşimi maden havalandırma planının kritik bir parçasıdır. Bazı uygulamalarda, tünel fanları esnek kanallar ile birlikte kullanılarak, hava akımı doğrudan çalışma cephesine yönlendirilir.

Ulaşım tünellerinde tünel vantilatörleri, araç egzoz gazlarını ve dumanı tahliye etmek üzere tasarlanır. Bu uygulamalar doğrudan maden sahası olmasa da, tünel açma ve kaplama çalışmaları büyük ölçüde yeraltı mühendisliğinin parçasıdır ve maden havalandırma prensipleri ile benzerlik taşır. Tünel vantilatörleri genellikle eksenel tipte olur ve uzun tünel hatlarında birden fazla fan kademeli olarak kullanılabilir. Acil durumlarda duman kontrolü için özel çalışma senaryoları oluşturulur.

Tünel vantilatörü seçilirken, tünelin uzunluğu, kesit alanı, araç yoğunluğu, tasarım hava hızı ve olası gaz yükü dikkate alınmalıdır. Maden tünellerinde toz yükü, patlayıcı gaz riski ve ısı artışı da hesaplamalara dâhil edilir. Fan ve kanal sistemi, hava akışının tünel boyunca eşit dağılmasını sağlayacak şekilde projelendirilmelidir. Gürültü seviyesini düşürmek için susturucu ve titreşim önleyici elemanlar kullanılabilir.

Bakım sürecinde, tünel vantilatörlerinin çark, gövde, rulman ve bağlantı elemanları düzenli olarak kontrol edilmelidir. Toz ve kir, çark kanatlarında dengesizlik yaratmaması için temizlenmelidir. Maden ve tünel ortamındaki titreşimler ve sıcaklık değişimleri, bağlantı noktalarında gevşemeye yol açabileceğinden, periyodik sıkılık kontrolü önemlidir. Doğru seçilen, doğru konumlandırılan ve düzenli bakımı yapılan tünel vantilatörleri, hem maden sektöründe hem de yeraltı ulaşım projelerinde güvenli ve sürekli bir havalandırma çözümü sunar.