Waaierongeluk verwys na ’n skielike gebeurtenis—van lem-breuk tot motorfaling—wat die myn se ventilasie en veiligheid bedreig. Oorsake sluit in oormatige vibrasie deur wanbalans of belyningsfoute, skielike veranderinge in statiese druk weens klepbeweging of filterverstopping, sowel as materiaalmoegheid in skagte, laers en seëls. In komplekse roetes kan ’n versteurde drukbalans terugvloei veroorsaak, met rook- of stofmigrasie na skoon sones en risiko vir personeel. Om hierdie kettingreaksies te keer, vereis ontwerp aërodinamiese dissipline—gladde inlate, leilemme en reguit uitlaatdiffusors wat verlieskoëffisiënte beperk—en meganiese rigiditeit met stywe fondamente en korrekte kanaalondersteuning.
Praktiese voorkomingsmaatreëls begin by voorsorgonderhoud: gereelde inspeksies van lemrande vir erosie of krake, laers vir hitte en speël, seëls vir lekke, asook lasverdelingskontrole op gekoppelde waaiers. Vibrasie- en temperatuurmonitering, differensiaaldruk oor filters en motorkragtrending bied vroeë waarskuwings vir aanwas, wanbalans of beginnende lagerfoute. Terugslagkleppe en sonekleppe word periodiek getoets om migrasie tydens skakels te voorkom, terwyl VFD-instellings sagte aanloop, stroombeperking en oorspoedbeskerming verseker.
Die noodplan moet outomatiese afskakeling bevat by grenswaardes, parallelle of redundante roetes vir minimale lugvloei, en rookbeheerscenario’s wat deure, skagte en kleppe koördineer. Oefeninge met operateurs verbeter reaksietyd en verminder paniek. Na enige insident volg ’n gestruktureerde ondersoek: data-herwinning uit monitering, fisiese inspeksie van lemme, skagte en bevestigings, en herkalibrasie van druk- en vloei-setpunte. Met deeglike ontwerp, dissipline in bedryf en datagedrewe onderhoud kan die waarskynlikheid en impak van ’n waaierongeluk beduidend verlaag word.