فن فشاردهنده معدن یکی از عناصر اصلی تهویه موضعی در معادن زیرزمینی است که وظیفه آن رساندن هوای تازه از مسیرهای اصلی به جبهههای کار و محل حضور کارگران میباشد. در بسیاری از راهروهای پیشروی و کارگاههای استخراج، فاصله تا شفتهای ورودی زیاد است و جریان طبیعی هوا نمیتواند به تنهایی هوای کافی را تأمین کند. در چنین شرایطی، فن فشاردهنده با ایجاد فشار مثبت، هوای تازه را از طریق کانالها و شیلنگهای تهویه به عمق معدن میفرستد و محیط تنفسی امنتری ایجاد میکند.
فن فشاردهنده معدن معمولاً در دهانه راهرو یا در بخشهای میانی مسیر نصب میشود و هوای تازه را از راهروهای اصلی یا از سطح معدن دریافت میکند. این هوا پس از عبور از فن، با فشار بیشتر وارد کانال پارچهای یا فلزی شده و تا نزدیکی جبهه کار پیشروی میکند. کارگران و تجهیزات در این منطقه از جریان مستقیم هوای تازه بهرهمند میشوند و غلظت گازها و گرد و غبار در محدوده مجاز نگه داشته میشود. انتخاب صحیح ظرفیت فن فشاردهنده، طول کانال، قطر شیلنگ و سرعت جریان هوا برای دستیابی به تهویه مؤثر بسیار مهم است.
در طراحی سیستم فشاردهنده، باید به تلفات فشار در طول کانال، خمها، اتصالات و تجهیزات توجه شود. هر چه طول کانال بیشتر و تعداد خمها زیادتر باشد، فشار بیشتری لازم است تا حجم هوای کافی به جبهه کار برسد. به همین دلیل، فنهای فشاردهنده معدن معمولاً با پرهها و پوستهای طراحی میشوند که توانایی ایجاد فشار متوسط تا نسبتاً بالا همراه با دبی مناسب را داشته باشند. در برخی پروژهها، از چند فن فشاردهنده در امتداد مسیر استفاده میشود تا بتوان مسیرهای طولانی را با هوای تازه پوشش داد.
نگهداری فن فشاردهنده معدن نیز در پایداری تهویه نقش مهمی دارد. گرد و غبار میتواند روی پرهها بنشیند و راندمان را کاهش دهد، کانالها ممکن است دچار پارگی یا نشتی شوند و یاتاقانها در صورت کمبود روانکاری، آسیب ببینند. با برنامهریزی برای بازدید منظم، تمیزکاری پرهها، بررسی کانالها و شنیدن صدای غیرعادی فن، میتوان از بروز خرابی ناگهانی جلوگیری کرد. بدین ترتیب، فن فشاردهنده معدن همراه با فنهای مکنده و تجهیزات دیگر، شبکهای کامل برای رساندن هوای تازه و دفع هوای آلوده در معادن زیرزمینی تشکیل میدهد.