فن معدنی با محفظه ضدانفجار یکی از تجهیزات کلیدی در سامانههای تهویه معادن زیرزمینی بهویژه در معادن زغالسنگ و معادن دارای گاز متان و گرد و غبار قابل اشتعال است. محفظه ضدانفجار بهگونهای طراحی میشود که در صورت بروز جرقه داخلی یا نقص الکتریکی، شعله و فشار انفجار در داخل محفظه مهار شده و به محیط پیرامون منتقل نشود. این ویژگی، ریسک انفجار در جبهه کار، تونلها و ایستگاه فن اصلی را بهطور چشمگیری کاهش داده و با الزامات ایمنی و مقررات ملی و بینالمللی در حوزه تهویه معدن همسو است.
ساختار فن معدنی با محفظه ضدانفجار معمولاً شامل پوسته فولادی مستحکم، پروانه با کارایی بالا، الکتروموتور با عایقبندی ویژه و سیستمهای کابلکشی و ترمینالهای مهر و موم شده است. تمامی نقاط ورود و خروج کابل، درپوشها، درزها و محل اتصال قطعات، با استفاده از واشرها و گلندهای خاص آببندی میشوند تا هیچگونه شعله یا گاز داغ از محفظه به بیرون نشت نکند. علاوه بر این، پروانه و اجزای چرخان فن بهگونهای انتخاب میشوند که خطر ایجاد جرقه مکانیکی بر اثر تماس فلز با فلز یا ورود جسم خارجی به حداقل برسد.
در طراحی فن معدنی ضدانفجار، پارامترهایی مانند دبی هوای مورد نیاز، افت فشار شبکه تهویه، طول و قطر راهروها و تونلها، نوع معدن و غلظت گازها مورد بررسی دقیق قرار میگیرد. انتخاب درست ظرفیت و فشار فن، امکان رقیقسازی مؤثر گاز متان، کاهش دمای محیط و کنترل گرد و غبار را فراهم میکند. نصب فن اصلی در شفت خروجی، همراه با سیستمهای پایش آنلاین فشار، دبی و وضعیت ارتعاش، به اپراتور کمک میکند تا عملکرد فن را به صورت پیوسته کنترل کرده و در صورت بروز هرگونه اختلال بهموقع اقدام اصلاحی انجام دهد.
استفاده از فن معدنی با محفظه ضدانفجار علاوه بر افزایش ایمنی، به کاهش توقفهای ناخواسته تولید، کاهش هزینههای نگهداری و افزایش عمر مفید تجهیزات کمک میکند. انجام سرویسهای دورهای شامل کنترل عایق الکتروموتور، بررسی اتصالات مکانیکی، بالانس پروانه و بازبینی محفظه ضدانفجار ضروری است تا سطح ایمنی در طول سالهای بهرهبرداری حفظ شود. با انتخاب صحیح فن معدنی ضدانفجار و طراحی یکپارچه شبکه تهویه، بهرهبردار میتواند محیطی ایمن، پایدار و مطابق با استانداردهای تهویه معدن برای نیروی کار خود فراهم کند.