فن تأمین توان هوا اصطلاحی است که به فنهای اصلی در سامانههای تهویه اشاره دارد و وظیفه آنها تأمین دبی و فشار مورد نیاز کل شبکه یا یک فرآیند مشخص است. در معادن زیرزمینی، کارخانههای فرآوری مواد معدنی، واحدهای شیشه و متالورژی، طراحی توان هوادهی صحیح، شرط اساسی برای عملکرد پایدار سیستم است. فن تأمین توان هوا با توجه به محاسبات دقیق، به عنوان قلب سامانه تهویه انتخاب میشود تا در تمام حالات کاری، جریان مورد نیاز را فراهم کند.
در فرآیند طراحی، ابتدا نیاز هوا در نقاط مختلف شبکه بر اساس حجم فضا، تعداد کارکنان، میزان تولید گاز و گرد و غبار، و الزامات خنککاری تعیین میشود. سپس مقاومت کانالها، تجهیزات، زانوییها، غبارگیرها و سایر اجزا محاسبه شده و منحنی سیستم ترسیم میگردد. فن تأمین توان هوا باید به گونهای انتخاب شود که نقطه کارکرد آن بر روی بخش پایدار و راندمان بالای منحنی مشخصات قرار گیرد. در بسیاری از پروژههای معدنی و صنعتی، برای انعطافپذیری بیشتر، استفاده از چند فن موازی یا سری نیز بررسی میشود.
فن تأمین توان هوا میتواند از نوع محوری یا سانتریفیوژ باشد و در مواردی که با گازهای آلاینده، دمای بالا یا خطر انفجار سروکار است، نسخههای ضدانفجار یا مقاوم در برابر دما به کار میرود. در شبکه تهویه معدن، این فنها معمولاً در سطح زمین نصب شده و جریان هوا را از طریق شفتها و کانالها به اعماق معدن میرسانند. در کارخانهها نیز، همین منطق برای تأمین هوای تازه به سالنهای تولید، کورهها و سامانههای غبارگیر استفاده میشود. هماهنگی میان توان فن، تنظیمکنندههای جریان و شیرهای بالانس، به ایجاد تعادل فشار در کل سامانه کمک میکند.
نگهداری فن تأمین توان هوا از آن جهت اهمیت دارد که هر توقف در عملکرد آن میتواند به توقف کامل تولید یا تهدید ایمنی کارکنان منجر شود. پایش آنلاین لرزش، دمای یاتاقانها و جریان الکتریکی موتور، به همراه بازرسیهای دورهای مکانیکی، چارچوب اصلی نگهداری را تشکیل میدهد. استفاده از نگهداری پیشبینانه بر پایه تحلیل داده، این امکان را فراهم میکند که قبل از بروز عیب جدی، برنامه تعمیر یا تعویض برنامهریزی شود. به این ترتیب، فن تأمین توان هوا به عنوان عنصر اصلی پایداری تهویه در صنایع معدنی و صنعتی، نقشی راهبردی در ایمنی و بهرهوری بر عهده دارد.