معادن غیرفلزی طیف گستردهای از ذخایر معدنی مانند نمک، گچ، سنگ آهک، فسفات، باریت و سایر مواد مورد استفاده در صنایع ساختمانی و شیمیایی را شامل میشوند. اگرچه این معادن معمولاً نسبت به معادن زغالسنگ از نظر خطر گاز متان کمتر پرریسک هستند، اما همچنان با چالشهایی مانند گرد و غبار فراوان، گازهای حاصل از تجهیزات دیزلی، رطوبت و دمای بالا مواجهاند. در نتیجه، طراحی و استفاده از سیستمهای تهویه کارآمد و فنهای معدنی مناسب برای معادن غیرفلزی، برای حفظ سلامت کارگران و پایداری تولید ضروری است.
در معادن غیرفلزی زیرزمینی، فنهای اصلی و کمکی برای تأمین هوای تازه، رقیقسازی گرد و غبار و تخلیه گازها به کار گرفته میشوند. انتخاب نوع فن، اعم از فن محوری یا گریز از مرکز، به شرایط معدن، طول و مقطع راهروها، نوع ماده معدنی و میزان گرد و غبار بستگی دارد. در برخی معادن نمک یا گچ، محیط دارای رطوبت بالا و خاصیت خورندگی است، بنابراین مواد بهکاررفته در ساخت فن باید در برابر خوردگی مقاوم باشند و پوششهای حفاظتی مناسب برای افزایش عمر مفید تجهیز در نظر گرفته شود.
یکی از دغدغههای مهم در معادن غیرفلزی، کنترل گرد و غبار معلق در هوا است که میتواند روی سلامت تنفسی کارکنان و دید در تونلها تأثیر منفی بگذارد. سیستم تهویه مناسب، همراه با استفاده از فنهای با دبی کافی و محلیابی درست ورودیها و خروجیها، نقش مؤثری در کاهش غلظت گرد و غبار دارد. ترکیب تهویه عمومی با تهویه موضعی در نقاطی مانند ایستگاههای خردایش، تخلیه واگنها و محل بارگیری کامیونها، میتواند شرایط کاری را بهطور محسوسی بهبود بخشد.
در مرحله طراحی، محاسبات تهویه معادن غیرفلزی باید بر اساس استانداردهای حداقل هوادهی به ازای هر نفر، میزان حرارت تولیدی تجهیزات و بار حرارتی سنگ انجام شود. استفاده از فنهای با راندمان بالا، امکان تنظیم سرعت با مبدل فرکانس و نصب تجهیزات پایش فشار و دبی، به مدیریت بهینه انرژی و کاهش هزینههای بهرهبرداری کمک میکند. با اجرای یک سیستم تهویه مهندسی شده و استفاده از فنهای معدنی مناسب، بهرهبرداران معادن غیرفلزی میتوانند محیطی ایمن، سالم و پایدار برای فعالیتهای استخراج و فرآوری فراهم کنند.