پروژه‌های مهندسی

پروژه‌های مهندسی در حوزه تهویه معدن، نقش محوری در تأمین ایمنی و بهره‌وری عملیات استخراج زیرزمینی دارند. این پروژه‌ها از مرحله مطالعات اولیه و ارزیابی شرایط زمین‌شناسی و گاززا بودن لایه‌ها آغاز شده و تا طراحی شبکه تهویه، انتخاب فن‌های اصلی و کمکی، اجرای تأسیسات و در نهایت پایش عملکرد سامانه ادامه می‌یابد. هدف اصلی در چنین پروژه‌هایی، ایجاد جریان هوای پایدار و کنترل‌شده در تونل‌ها، جبهه‌های کار و ایستگاه‌های بارگیری است تا کارگران در محیطی ایمن و قابل تنفس فعالیت کنند.

در هر پروژه مهندسی تهویه، ابتدا نیاز هوادهی معدن بر اساس تعداد کارگران، توان تجهیزات، طول و مقطع تونل‌ها، دمای سنگ و حضور گازهای قابل اشتعال محاسبه می‌شود. سپس مسیرهای رفت و برگشت هوا، محل ورودی‌ها و خروجی‌ها، شفت‌های تهویه و دریچه‌های تنظیم جریان تعیین شده و مدل شبکه تهویه تهیه می‌گردد. بر مبنای این مدل، فن‌های اصلی محوری یا گریز از مرکز، فن‌های موضعی، صداخفه‌کن‌ها، دیفیوزرها و سایر تجهیزات انتخاب و در نقشه‌های اجرایی جانمایی می‌شوند.

پروژه‌های مهندسی موفق، علاوه بر طراحی اولیه، شامل شبیه‌سازی رفتار جریان هوا در سناریوهای مختلف مانند توسعه جبهه‌های کار، تغییر الگوی تولید، بروز حوادث یا توقف فن اصلی هستند. این شبیه‌سازی‌ها کمک می‌کند تا نقاط بحرانی شبکه تهویه شناسایی شده و برای آن‌ها راهکارهایی مانند نصب فن‌های کمکی، ایجاد مسیرهای فرعی یا بهینه‌سازی تنظیم دریچه‌ها تدوین شود. در معادن گازخیز، سناریوهای اضطراری برای تخلیه سریع گاز و تخلیه ایمن کارکنان اهمیت ویژه‌ای دارد.

بخش دیگری از پروژه‌های مهندسی، به نظارت بر اجرای صحیح نصب تجهیزات تهویه، تست عملکرد فن‌ها و انجام تنظیمات اولیه اختصاص دارد. اندازه‌گیری میدانی دبی هوا، فشار، غلظت گازها و دما در نقاط مختلف شبکه، برای تأیید انطباق عملکرد واقعی با محاسبات طراحی ضروری است. پس از راه‌اندازی، سیستم پایش مداوم و برنامه نگهداری پیشگیرانه تعریف می‌شود تا شبکه تهویه در طول عمر معدن به‌صورت پایدار و اقتصادی عمل کند. جمع‌بندی مستندات، گزارش‌های فنی و نتایج اندازه‌گیری‌ها در قالب پروژه‌های مهندسی، به بهره‌بردار و طراح کمک می‌کند تا در توسعه‌های بعدی معدن یا پروژه‌های جدید، از تجربیات موفق قبلی استفاده کنند.