سیل مکانیکی نوعی آببند دقیق است که برای جلوگیری از نشتی هوا، گاز یا سیال در محل عبور محور از محفظه فن و تجهیزات تهویه به کار میرود. در سامانه تهویه معدن و صنعت، به ویژه در مواردی که با گاز داغ، گاز نسبتا خورنده یا اختلاف فشار قابل توجه روبهرو هستیم، استفاده از سیل مکانیکی میتواند نقش مهمی در حفظ راندمان و ایمنی سیستم داشته باشد. این آببند با ترکیبی از سطوح لغزنده و فنرها، تماس کنترلشدهای را برقرار میکند تا در عین آببندی، حرکت آزاد محور امکانپذیر باشد.
ساختار سیل مکانیکی معمولاً از دو سطح صاف تشکیل میشود که یکی بر روی محور و دیگری بر روی محفظه نصب میگردد. این سطوح با نیروی فنر و فشار سیستم به هم فشرده شده و لایهای بسیار نازک از روانکار یا سیال بین آنها قرار میگیرد. نتیجه این ساختار، آببندی مؤثر در برابر نشتی و در عین حال کاهش اصطکاک است. انتخاب جنس سطوح سیل بر اساس دما، فشار و نوع گاز یا سیال انجام میشود تا در برابر سایش و خوردگی مقاومت کافی داشته باشند.
در فنهای مورد استفاده در معادن یا واحدهای صنعتی با دمای بالا، سیل مکانیکی باید توانایی تحمل انبساط حرارتی و تغییرات ناگهانی دما را داشته باشد. طراحی مناسب محفظه، انتخاب مواد با ضریب انبساط سازگار و استفاده از سیستمهای روانکاری کمکی، همگی برای حفظ عملکرد پایدار سیل مکانیکی ضروری است. در محیطهای دارای ذرات معلق، نصب فیلتر یا سیستم محافظ برای جلوگیری از ورود ذرات به ناحیه سیل نیز اهمیت دارد، زیرا حضور ذرات میتواند باعث خراش سطح و از دست رفتن آببندی شود.
نگهداری سیل مکانیکی شامل بازرسی دورهای، کنترل نشتی، بررسی دما و لرزش و تعویض به موقع در صورت مشاهده نشانههای خرابی است. نشتی غیر عادی، افزایش دمای موضعی یا تغییر صدا میتواند نشانه کارکرد نامناسب سیل باشد. با مدیریت صحیح و استفاده از سیل مکانیکی با کیفیت، میتوان نشتی را در سامانه تهویه معدن و صنعت به حداقل رساند و از اتلاف انرژی، کاهش راندمان و بروز خطرات ایمنی جلوگیری کرد.