تهویه صنعتی به مجموعهای از روشها و تجهیزات گفته میشود که برای تأمین هوای تازه، حذف گازها، بخارات، گرما و گرد و غبار از سالنهای تولید، کارگاهها و فضاهای صنعتی به کار میروند. در بسیاری از صنایع، از جمله معادن، فلزکاری، شیمیایی، شیشه، نساجی و تولید مصالح ساختمانی، تهویه صنعتی نقش اساسی در حفظ سلامت کارکنان، حفاظت از تجهیزات و رعایت استانداردهای ایمنی دارد. نبود تهویه مناسب میتواند باعث تجمع آلایندهها، افزایش دما، کاهش راندمان کار و ایجاد خطرات جدی شود.
سامانه تهویه صنعتی معمولاً از ترکیب فنهای محوری و سانتریفیوژ، کانالهای انتقال هوا، دریچهها، صداگیرها و در برخی موارد تجهیزات غبارگیر و فیلتر استفاده میکند. فنهای محوری برای جابهجایی حجم بالای هوا در فشار کم، مانند تهویه عمومی سالنها، مناسباند و فنهای سانتریفیوژ برای کاربردهایی که نیاز به فشار بالاتر یا غلبه بر مقاومت شبکه دارند، به کار میروند. طراحی صحیح شبکه کانال، تعیین محل مکش و تخلیه و انتخاب قطر مناسب برای کاهش افت فشار، همگی در کارایی تهویه صنعتی مؤثر هستند.
در طراحی تهویه صنعتی، باید ویژگیهای هر فرآیند تولید در نظر گرفته شود. برای مثال، در صنایع شیمیایی، تمرکز بر خروج بخارات و گازهای احتمالا خورنده است؛ در صنعت نساجی، کنترل رطوبت و گرد و غبار الیاف اهمیت دارد؛ و در معادن زیرزمینی، ترکیب تهویه صنعتی سطحی با تهویه موضعی زیرزمینی برای حفظ کیفیت هوا ضروری است. تعیین دبی مورد نیاز، محاسبه بار گرمایی، انتخاب فن با راندمان بالا و پیشبینی نقاط کنترل و اندازهگیری، از مراحل مهم طراحی به شمار میآید.
نگهداری و پایش سامانه تهویه صنعتی شامل تمیزکاری دورهای فیلترها و کانالها، کنترل عملکرد فنها، اندازهگیری دبی و فشار، و ثبت شرایط محیطی است. با تحلیل این دادهها، میتوان از عملکرد درست سیستم اطمینان حاصل کرد و در صورت نیاز، اصلاحاتی برای افزایش راندمان یا کاهش مصرف انرژی انجام داد. در نهایت، تهویه صنعتی مناسب نه تنها سلامت و ایمنی کارکنان را تضمین میکند، بلکه به افزایش عمر تجهیزات، کاهش توقفها و بهبود کیفیت محصول در محیطهای صنعتی و معدنی کمک مینماید.