Zastosowania w kopalniach węgla obejmują szeroki zakres rozwiązań wentylacyjnych, których podstawą są odpowiednio dobrane wentylatory górnicze. W zakładach wydobywających węgiel kamienny lub brunatny występuje jednocześnie wiele zagrożeń naturalnych – metan, pył węglowy, wysoka temperatura i wilgotność. System przewietrzania musi więc gwarantować odpowiednie doprowadzenie świeżego powietrza do ścian wydobywczych, przodków, chodników transportowych i wyrobisk pomocniczych oraz skuteczne odprowadzanie powietrza zużytego.
Podstawę układu stanowią wentylatory główne, pracujące zwykle na szybach wdechowych lub wydechowych, które wyznaczają kierunek i wielkość przepływu w całym rejonie kopalni. Uzupełniają je wentylatory pomocnicze i lokalne, podające powietrze do rejonów oddalonych i frontów robót, najczęściej poprzez elastyczne lutnie. Dobór i ustawienie każdego z urządzeń odbywa się w oparciu o obliczenia sieci przewietrzania, uwzględniające spręż, opory przepływu i wymagane minimalne ilości powietrza na stanowisko pracy.
W kopalniach węgla szczególne znaczenie ma odmetanowanie i zapobieganie wybuchom pyłu węglowego. Dobrze zaprojektowany system wentylacyjny, wsparty odpowiednimi wentylatorami górniczymi, utrzymuje stężenia metanu na poziomie poniżej dopuszczalnych wartości oraz ogranicza rozprzestrzenianie się pyłu. Stosuje się przy tym różne schematy przewietrzania – dochodzące, odchodzące lub mieszane – dopasowane do geometrii wyrobisk i technologii urabiania.
Eksploatacja wentylatorów w kopalniach węgla wymaga nie tylko spełnienia wymagań przeciwwybuchowości, lecz także wysokiej niezawodności i możliwości pracy ciągłej. Regularne pomiary przepływu, ciśnienia oraz kontroli stanu urządzeń pozwalają utrzymać stabilne warunki przewietrzania. W wielu zakładach system wentylacyjny zintegrowany jest z monitoringiem gazowym, który automatycznie reaguje na wzrost stężeń metanu.
Nowoczesne zastosowania w kopalniach węgla obejmują także sterowanie prędkością obrotową wentylatorów za pomocą przekształtników częstotliwości, co umożliwia dostosowanie wydajności do bieżących potrzeb produkcyjnych i warunków gazowych. Dzięki temu system wentylacyjny jest nie tylko bezpieczny, lecz także energooszczędny, a jednocześnie spełnia surowe wymagania przepisów górniczych.