Özel tasarım fan, standart katalog ürünlerinin yetersiz kaldığı maden projelerinde, saha koşullarına tam uyum sağlamak amacıyla geliştirilen mühendislik odaklı bir çözümdür. Her maden sahasının damar yapısı, galeri uzunlukları, kesitleri, gaz emisyon oranları ve üretim planı farklıdır. Bu nedenle, havalandırma sisteminin kalbi olarak görev yapan ana ve yardımcı fanların çoğu zaman özel hesaplar ve tasarımlar üzerine kurulması gerekir.
Özel tasarım fan projelerinde öncelikle madenin havalandırma ağı ayrıntılı olarak analiz edilir. Galeri dirençleri, havalandırma kapıları, kör galeriler, üretim ayakları ve taze hava ile kirli hava yolları belirlenir. Bu veriler ışığında hedef debi ve basınç değerleri hesaplanır; fanın çalışma noktası ile madenin havalandırma eğrisi uyumlu hale getirilir. Böylece fan, ne yetersiz ne de gereğinden fazla kapasiteyle çalışır; enerji tüketimi optimize edilir.
Özel tasarım fan, sadece aerodinamik açıdan değil, mekanik dayanım ve bakım kolaylığı açısından da sahaya uyarlanır. Gövde kalınlıkları, destek ayakları, titreşim izolatörleri, bakım kapakları ve kanat geometrisi, maden işletmecisinin kurulum alanı, taşıma imkânları ve servis alışkanlıkları dikkate alınarak belirlenir. Gerekli durumlarda patlamaya dayanıklı, yüksek sıcaklığa dayanıklı veya korozif ortamlara uygun materyaller seçilir.
Büyük debili ana vantilatörler, karşı döner eksenel fanlar veya yüksek basınçlı santrifüj fanlar gibi farklı tipler, özel tasarım kapsamında tekli ya da çoklu düzenlerde kurgulanabilir. Bazı projelerde, değişken hız sürücüsüyle çalışan fanlar tercih edilerek, üretim kademelerine göre hava miktarının ayarlanması sağlanır. Bu yaklaşım hem enerji verimliliğini artırır hem de havalandırma sisteminin daha esnek çalışmasına olanak tanır.
Özel tasarım fanın uzun ömürlü ve güvenilir olabilmesi için, proje sürecinde hazırlanan teknik dokümanların sahada titizlikle uygulanması önemlidir. Montaj talimatları, dengeleme prosedürleri, çalışma ve bakım kılavuzları, maden havalandırma ekibine net bir yol haritası sunar. Böylece özel tasarım fan, maden sahasının tüm ömrü boyunca güvenli, verimli ve sürdürülebilir bir havalandırma çözümü olarak hizmet verir.