tünel havalandırma fanı

Tünel havalandırma fanı, maden tünelleri ve yeraltı galeri açma projelerinde kullanılan en önemli havalandırma ekipmanlarından biridir. Tünel kazısı sırasında ortaya çıkan toz, dizel egzoz gazı, patlatma dumanı ve sıcaklık artışı, iş güvenliği açısından ciddi riskler oluşturur. Bu nedenle tünel içinde kesintisiz ve kontrollü hava akışı sağlanması zorunludur. Tünel havalandırma fanı, taze havayı tünel girişinden alıp uzun mesafeli hava kanalları üzerinden kazı cephesine taşır, kirli havanın ise ayrı yollardan geri çekilmesine yardımcı olur.

Tünel havalandırma sistemlerinde genellikle eksenel tip yüksek debili fanlar tercih edilir. Bu fanlar, dar kesitli ve uzun tünel hatlarında bile istenen hava hızını sağlayacak şekilde seçilir. Projelendirme aşamasında tünel uzunluğu, kesit alanı, kazı yöntemi, kullanılan makine ve araçların sayısı, patlatma sıklığı gibi etkenler dikkate alınarak gerekli debi ve basınç hesaplanır. Böylece fanın çalışma noktası, tünelin gerçek havalandırma ihtiyacı ile uyumlu hale getirilir.

Maden tünellerinde havalandırma fanı çoğu zaman esnek hava kanalları ile birlikte kullanılır. Kazı ilerledikçe kanallar ve fan birlikte öne taşınarak taze havanın her zaman çalışma cephesine yakın verilmesi sağlanır. Bu sayede patlatma sonrası dumanın hızlı tahliyesi, dizel egzoz gazlarının seyreltilmesi ve toz yoğunluğunun düşürülmesi mümkün olur. Tünel içinde hava akım yönü ve hızı, hem işçilerin soluduğu havanın kalitesi hem de görüş mesafesi açısından belirleyicidir.

Tünel havalandırma fanının doğru seçimi kadar, bakım ve işletme süreçleri de önemlidir. Fan kanatlarında biriken toz ve kirlerin düzenli temizlenmesi, yatak ve gövde bağlantılarının kontrol edilmesi, titreşim ve gürültü seviyelerinin izlenmesi gerekir. Ayrıca hava kanallarında oluşan yırtık ve bağlantı kaçakları giderilmelidir. Böylece tünel havalandırma sistemi, maden tünellerinde güvenli, verimli ve sürdürülebilir bir çalışma ortamı sağlar.