فن صنعتی

فن صنعتی در معادن و صنایع وابسته نقشی کلیدی در تأمین تهویه، کنترل گرد و غبار، انتقال گازهای آلاینده و حفظ شرایط کاری ایمن و پایدار دارد. در یک مجموعه معدنی، علاوه بر تونل‌ها و فضاهای زیرزمینی، سالن‌های تولید، کارگاه‌های فرآوری، واحدهای خردایش، انبارها و ساختمان‌های خدماتی نیز نیازمند تهویه هستند. فن صنعتی با توان و ابعاد مختلف، برای پاسخگویی به این نیازها در نقاط گوناگون به کار گرفته می‌شود و بخش مهمی از زیرساخت تهویه معدن را تشکیل می‌دهد.

فن صنعتی در معادن می‌تواند به صورت محوری یا سانتریفیوژ طراحی شود. فن محوری برای جابه‌جایی حجم زیاد هوا در مسیرهای نسبتاً مستقیم و طولانی مناسب است، در حالی که فن سانتریفیوژ برای مواردی که نیاز به فشار بالاتر و غلبه بر افت فشار شبکه کانال وجود دارد، به کار می‌رود. در کارگاه‌های فرآوری، که گرد و غبار، بخار و گازهای مختلف تولید می‌شود، فن صنعتی معمولاً همراه با فیلترها و تجهیزات غبارگیر استفاده می‌شود تا کیفیت هوای محیط حفظ شود و شرایط کاری مطابق با استانداردهای ایمنی و بهداشت باشد.

طراحی فن صنعتی برای کاربردهای معدنی باید استحکام مکانیکی، مقاومت در برابر سایش و خوردگی و قابلیت کارکرد طولانی‌مدت را در نظر بگیرد. وجود ذرات ریز سنگی، رطوبت بالا، تغییرات دما و احتمال وجود گازهای خورنده، همگی عواملی هستند که بر انتخاب مواد بدنه، پروانه و یاتاقان‌ها تأثیر می‌گذارند. در برخی موارد، نیاز است فن صنعتی به صورت ضدانفجار یا حداقل با سطح ایمنی بالاتر طراحی شود تا در مجاورت فضاهای دارای گاز یا گرد و غبار قابل اشتعال نیز بدون خطر به کار رود.

از نظر بهره‌برداری، فن صنعتی اغلب به سامانه‌های کنترل هوشمند متصل می‌شود تا سرعت و ظرفیت آن متناسب با نیاز واقعی تنظیم گردد. استفاده از کنترل دور، پایش لرزش، ثبت دما و جریان هوا، به اپراتور کمک می‌کند وضعیت سامانه تهویه را به صورت مداوم زیر نظر داشته باشد و در صورت بروز مشکل، اقدامات اصلاحی را به موقع انجام دهد. نگهداری منظم، شامل روانکاری، کنترل تراز و هم‌محوری، تمیز کردن پره‌ها و محفظه، و بازرسی الکتریکی، نقش مهمی در افزایش طول عمر فن صنعتی و کاهش توقف‌های ناخواسته دارد. با انتخاب صحیح فن صنعتی و به‌کارگیری اصولی آن، معادن می‌توانند از تهویه‌ای مطمئن و کارآمد در تمام بخش‌های خود بهره‌مند شوند.