تجهیزات تهویه معدن مجموعهای کامل از اجزا و سامانهها است که برای تأمین هوای تازه و تخلیه هوای آلوده در معادن زیرزمینی به کار میرود. این تجهیزات شامل فنهای اصلی سطحی، فنهای موضعی زیرزمینی، کانالها و راهگاههای تهویه، دریچهها و شیرهای تنظیم، صداگیرها و سامانههای پایش و کنترل است. هماهنگی درست بین این اجزا، شرط اساسی برای ایجاد یک سیستم تهویه ایمن، پایدار و کممصرف در معدن است.
فنهای اصلی معدن در دهانه شفتها یا شیبراههها نصب میشوند و وظیفه ایجاد جریان کلی هوا در شبکه زیرزمینی را بر عهده دارند. فنهای موضعی در نزدیکی جبهههای استخراج، کارگاههای دورافتاده و نقاطی که دسترسی هوای تازه دشوار است استفاده میشوند. کانالها، لولههای تهویه و راهگاههای مخصوص، مسیرهای رفت و برگشت هوا را شکل میدهند و دریچهها و شیرهای بالانس با تنظیم مقطع عبور، تقسیم جریان را کنترل میکنند.
در کنار اجزای مکانیکی، تجهیزات تهویه معدن شامل سامانههای پایش و کنترل نیز هست. نصب حسگرهای اندازهگیری سرعت هوا، فشار، دما و گاز در نقاط کلیدی، امکان پایش پیوسته وضعیت تهویه را فراهم میکند. دادههای این حسگرها میتواند به یک مرکز کنترل ارسال شود تا سرعت فنها، وضعیت دریچهها و مسیرهای جریان هوا به صورت دستی یا خودکار تنظیم شود و تهویه هوشمند محقق گردد.
انتخاب، نصب و نگهداری تجهیزات تهویه معدن باید مطابق استانداردهای ایمنی و دستورالعملهای مهندسی انجام شود. استفاده از فنهای با راندمان بالا، مواد مقاوم در برابر خوردگی و در صورت نیاز ساختارهای ضدانفجار، به کاهش خطرات و افزایش طول عمر سیستم کمک میکند. برنامهریزی نگهداری پیشگیرانه شامل بازرسی دورهای فنها، تمیزکاری کانالها، تنظیم دریچهها و کالیبراسیون سنسورها، نقش مهمی در جلوگیری از حوادث و توقفهای ناگهانی دارد. با تکیه بر مجموعهای کامل از تجهیزات تهویه معدن، میتوان محیطی ایمن و قابل اعتماد برای بهرهبرداری طولانیمدت از منابع زیرزمینی ایجاد کرد.